Waarom ik door blijf reizen 🌍

The only impossible journey is the one you never begin. -Tony Robins

Voor ons vertrek naar Cambodja, om als vrijwilliger Engels te geven als tweede taal in een school, werkte ik als leerkracht elektriciteit in België. Het voelde aan als mijn stages tijdens de lerarenopleiding. Net zoals je je de werking van een overheidsinstelling zou voorstellen waarop jarenlang bespaard is. Ik had het gevoel dat ik continue brandjes moest oplossen, proberend mijn leerlingen iets bij te leren zonder goed werkend materiaal. Ik moest roeien met de riemen die ik had en werd wat aan mijn lot overgelaten. Kunnen we meer doen met minder?

Net zoals ik voor hen, moeten de leerlingen daar zijn. Ze zijn meestal, niet gemotiveerd en zoeken naar manieren om geen les te hoeven volgen of proberen afleidingen te zoeken tijdens de les. Hierdoor ging het merendeel van mijn voorbereiding naar het vinden van manieren om de leerlingen te motiveren tijdens de lessen. Tijdens de les zelf ging daar ook meteen het meeste tijd en energie naartoe. Als leerkracht weet je dat dit je te wachten staat en normaal is. Heel vroeg tijdens de opleiding wordt dit ook al met je meegegeven. Hoeft het echter zo te zijn?

Het is belangrijk als leerkracht in België om alles neer te schrijven wat je doet. Om er zeker van te zijn dat als er een leerling buist voor een toets of een examen, je kan aantonen dat je alles eraan gedaan hebt om die leerling te helpen. Het resultaat is echter veel papier -en administratief werk. Het is een heel tijdrovende opdracht. Daarnaast creëert het ook een extra dimensie aan stress en een grotere werkdruk. Een reden om geen leerkracht te worden op een moment dat er een tekort is aan leerkrachten. Het haalt de tijd weg van de hoofdtaak van een leerkracht: lesgeven.

Door het tekort aan leerkrachten en de te grote werkdruk, schrik je mensen af van dit mooie beroep. Door het lerarentekort nemen de leerkrachten meer en meer taken op zich om dat tekort te overbruggen. Het resultaat is echter een vermoeid, burned-out en/of verzuurd lerarenteam. Gelukkig had ik ook andere ervaringen, later meer daarover. De meeste collega's waren van middelbare leeftijd of ouder en hadden een fixed mindset en een negatieve kijk op de studenten en hun mentaliteit. Ze waren ook veelal vastgeroest in hun manier van werken en niet happig om zich aan te passen.

Dat waren niet de beste drie maanden van mijn leven. Dit drukte mijn neus nog eens op de feiten dat ik iets anders wil. Een grote verandering. Tijdens deze periode was ik vooral de dagen aan het aftellen voor het begin van mijn nieuw avontuur...

Cambodja

Het vrijwilligerswerk in Cambodja was fantastisch. De school was een heel huiselijke omgeving waar de kinderen konden opgroeien en zichzelf ontwikkelen. De collega's waren heel aangenaam en behulpzaam. De kinderen willen naar school gaan en zijn gemotiveerd om bij te leren. Ze weten dat hun educatie belangrijk is en zien het als een opportuniteit, een kans die ze krijgen. Er zijn namelijk nog teveel kinderen die niet naar school kunnen gaan of een opleiding krijgen.

De school is een familie. Het is een internaat een beetje buiten het stadscentrum, tussen de rijstvelden. De studenten werken en leven samen. Er is natuur die hen omringt. Buiten op de speelplaats, hebben ze gras en bomen. Achteraan in de tuin zijn er kippen en een moestuintje. De klassen zijn open, iedereen kan binnen en buiten wandelen. De meeste klaslokalen hebben zelfs geen muren. Ze nodigen zowel mensen als natuur uit om binnen te komen. Dat is iets waarvan ik denk dat het de leerlingen helpt focussen.

Ze starten de les met het vragen aan de leerkracht of de les mag beginnen. De les eindigt wanneer de leerkracht het zegt. Niet wanneer de bel gaat. Als de leerkracht teken doet, vragen de leerlingen of ze een pauze mogen hebben. De (school)cultuur is minder gestresseerd of drukkend. Alles is flexibeler. Dit creëert rust. Een geheel andere manier van werken dan in België. Na een lesdag hier was ik niet zo uitgeput. Ik kon me meer focussen en genieten van mijn beroep: lesgeven.

Er is een wereld van verschil tussen België en Cambodja, ook in de manier van lesgeven. Ze herhalen en drillen meer leerstof dan in België. Het is ook niet altijd in de vorm van spelletjes. Ik zeg niet dat het perfect is, maar het is een gezondere manier van leven en werken dan in het Vlaamse schoolsysteem. Je kan hetzelfde of zelfs meer doen, met minder. De studenten zijn dankbaar om naar school te gaan, wat ze motiveert om te leren en actief deel te nemen tijdens de les. Dit creëert een sterke leeromgeving, wat het leren bevordert voor de leerlingen en de taak van de leerkracht vergemakkelijkt.

Ik heb het volgende geleerd tijdens deze ervaring:

• Het Westen is een bubbel. We zijn er trots op -en vertellen onszelf dat we ontwikkeld zijn. We weten echter niet wat er zich buiten de bubbel afspeelt. Ik heb zoveel geleerd enkel door te reizen buiten de bubbel. Enkel door uit mijn eigen comfortzone te gaan. Ik raad iedereen aan om hetzelfde te doen!
• Vrijwilligerswerk is een goede manier om te netwerken, te leren over een nieuwe cultuur, een stad ontdekken,...
• Werken kan leuk zijn in een gezonde en duurzame omgeving.
• Open klaslokalen zijn geen afleiding, maar eerder een aanwinst voor de leerervaring. Natuur geeft een geruststellend gevoel in het klaslokaal. Verse lucht helpt bij het leerproces. Het helpt leerlingen ook omgaan met afleidingen. Het is belangrijk om niet te vergeten dat een school- en het gehele educatief systeem, bestaat om kinderen en tieners te helpen om in de maatschappij te functioneren. De leerlingen scheiden van de wereld buiten het klaslokaal of de school is in mijn ogen een ontkenning van het doel van ons educatief systeem. In plaats van alles buiten te houden, zouden we beter de maatschappij en de natuur in het lokaal uitnodigen. Of nog beter, met de leerlingen naar buiten gaan. Ervaringen opdoen, leren en groeien in de natuur en de maatschappij.
• In het Westen steunen we hard op technologie in het klaslokaal. Het geeft veel mogelijkheden, maar het is geen snelle oplossing voor alles. De innovaties zijn heel handig voor verschillende redenen en in verschillende contexten, maar we moeten de methodes voor de intrede van technologie ook niet vergeten. Tijdens de lerarenopleiding bijvoorbeeld, was het bij godslastering om te veel te focussen op herhalingen zonder er een spelletje van te maken. Als de herhaling te monotoon werd, werd het afgedaan als een minder goede benadering van het leerproces. Het was iets om te vermijden.